Çinko asetat, kimyasal formülü Zn(C₂H₃O₂)₂·2H₂O olan, yoğunluğu 1,735 g/mL olan ve E. N. 200 olarak bilinen bir bileşiktir. Alkol ve suda çözünebilen beyaz, monoklinik kristalimsi gruplar halinde bulunur. Çinko oksidin asetik asit ile birleşiminden elde edilir. Çinko asetat, boya sektöründe mordan olarak görev yapar ve sağlık alanında %1-5'lik çözeltileri deri ve mukoza hastalıklarının tedavisinde kullanılır. Ayrıca çocuklarda gelişim dönemlerinde çinko eksikliğini gidermek için çinko asetat oral olarak 50-150 mg günlük dozlarda kullanılır. Çinko asetat, yapısında yaklaşık %30 çinko içerir ve hayvanların çinko ihtiyacını karşılamak için yemlere katılır. Porselen üzerine sır yapımında da kullanılır. Asetat Nedir? Asetat, asetik asidin tuzu veya esteri olup oksijen, karbon ve hidrojen içeren kimyasal bileşiklere verilen genel bir isimdir. Asetat terimi, aynı zamanda selüloz asetattan elde edilen tekstil iplikleri anlamında da kullanılır. Asetatların Özellikleri Asetatlar genel olarak yüksek erime noktalarına sahiptir ve sulu çözeltileri elektriği iletebilir. Ester asetatlar ise suda çözündüklerinde elektriği iletmezler çünkü bu bileşikler iyonik değildir. Orta büyüklükteki bazı asetatlar, hayvan dokularında yağ asitlerine dönüşebilir ve kolesterol gibi önemli biyomoleküllere de dönüşebilirler. Asetatların Üretimi Asetatların üretiminde temel madde olarak asetik asit (CH₃COOH) kullanılır. Asidin sodyum oksitle bileşiminden sodyum asetat, kalsiyum oksitle reaksiyonundan kalsiyum asetat, magnezyum karbonat ile bileşiminden magnezyum asetat ve kurşun oksitle reaksiyonundan kurşun asetat elde edilir. Çinko asetat ve mangan sülfat asetik asitle reaksiyona sokularak da bu metallerin asetatları elde edilir. Asetik asit, çinko, demir ve magnezyum gibi bazı metallerle doğrudan reaksiyona girerek bu metal asetatları oluşturur. Ester olarak adlandırılan bazı asetat türleri, asetik asidin bir alkolle reaksiyonundan elde edilir ve kendilerine has hoş bir kokuya sahiptirler. Diğer asetatlar ise genellikle böyle hoş bir kokuya sahip değildir. Asetatların Kullanım Alanları Asetatların çok geniş bir kullanım alanı vardır:
Yapılan araştırmalara göre, ağızda emilen iyonik çinko asetat pastilleri soğuk algınlığı sürecini kısaltabilir. Ancak, çinko asetat veya glukonat pastilleri insülin direnci riskini artırabilir. |